کنترلهای صادراتی برای شکست چین در عرصه هوش مصنوعی کافی نیستند
به گزارش اطلس دیپلماسی، مقالهای با عنوان «کنترلهای صادراتی برای شکست چین در عرصه هوش مصنوعی کافی نیستند» که به قلم رابرت سی. اوبراین (Robert C. O’Brien) در مجله نشنال اینترست (National Interest) منتشر شده است، استدلال میکند که پیشرفت چین در حوزه هوش مصنوعی با وجود کنترلهای صادراتی آمریکا متوقف نشده و ایالات متحده تنها با تمرکز بر نوآوری و رهبری در بازار آزاد میتواند برتری خود را حفظ کند. نویسنده تأکید دارد که قاچاق تراشههای پیشرفته، تهدید اصلی برای رهبری فناوری آمریکا نیست و سیاستهای محدودکننده، بهجای تضمین برتری، با تحریک نوآوری در چین، جایگاه آمریکا را بهخطر میاندازد. در ادامه، چکیده این مقاله را میخوانید.
رقابت فناوری بین ایالات متحده و چین، بهویژه در حوزه هوش مصنوعی، آینده رهبری نظامی و اقتصادی جهان را تعیین خواهد کرد. آمریکا برای حفظ برتری فناوری خود، کنترلهای صادراتی را برای جلوگیری از انتقال تراشههای پیشرفته به چین اعمال کرده است. با این حال، این کنترلها بهتنهایی نمیتوانند برتری آمریکا را تضمین کنند و تمرکز بیشازحد بر جلوگیری از قاچاق تراشه، این کشور را از رقابت اصلی در نوآوری و رهبری بازار آزاد منحرف میکند. چین با سرمایهگذاری عظیم در صنعت تراشه داخلی و نوآوری با سختافزارهای قدیمیتر، در حال کاهش شکاف با آمریکا است و ایالات متحده باید با توانمندسازی شرکتهای خود و تقویت اکوسیستم نوآوری، در بازار جهانی رقابت کند.
کنترلهای صادراتی آمریکا با هدف محدود کردن دسترسی چین به فناوریهای پیشرفته، بهویژه تراشههای موردنیاز برای سیستمهای هوش مصنوعی، طراحی شدهاند. اما قاچاق این فناوریها به چین به دلیل پیچیدگیهای لجستیکی، پرهزینه و دشوار است. یک خوشه آموزشی هوش مصنوعی مدرن شامل حدود صد پردازنده گرافیکی (GPU) با میلیاردها ترانزیستور است که در یک قفسه سرور خنکشده با مایع با وزن بیش از ۱.۳ تن قرار میگیرند. انتقال و راهاندازی این سیستمها نیازمند لیفتراک، زیرساخت خنککننده تخصصی و برق فشارقوی است که پنهان کردن آنها را عملاً غیرممکن میکند. حتی در صورت جداسازی، هر برد مدار سریالگذاری و ردیابی شده و مونتاژ آن نیازمند تولید پیشرفته است. این پیچیدگیها، همراه با شبکهای از شرکتهای صوری و نقاط ترانشیپمنت، هزینه قاچاق را تا ۲۰۰-۳۰۰ درصد افزایش میدهد. برای مثال، تراشههای Nvidia H100 در چین تا چهل هزار دلار قیمت دارند؛ در حالی که در آمریکا بین ۱۰ تا ۱۵ هزار دلار هستند. این هزینههای بالا، قاچاق را به گزینهای پرریسک و ناپایدار برای بازیگران ثروتمند و پیچیده قضیه تبدیل میکند؛ در حالی که سیستمهای قاچاقشده اغلب توسط فناوریهای جدیدتر غربی عقب میافتند.
در مقابل، چین میلیاردها دلار در صنعت تراشه داخلی خود سرمایهگذاری کرده و تراشههای بومی Ascend هواوی اکنون مدلهای هوش مصنوعی در سطح جهانی را پشتیبانی میکنند. این سرمایهگذاری، همراه با توانایی شرکتهای چینی در نوآوری با سختافزارهای قدیمیتر، مانند مدل DeepSeek-R1 که با استفاده از جیپییوهای H800 و A100 (دو نسل عقبتر از فناوریهای آمریکایی) عملکردی در سطح جهانی داشته، نشاندهنده پیشرفت چین است. مدل Pangu Ultra هواوی نیز نمونه دیگری از این نوآوری است. کنترلهای صادراتی، بهجای توقف پیشرفت چین، شرکتهای این کشور را به یافتن راهحلهای جدید فنی واداشته و تهدیدی برای برتری فناوری آمریکا ایجاد کرده است.
رقابت اصلی در هوش مصنوعی نه در جلوگیری از قاچاق، بلکه در نوآوری و رهبری بازار آزاد است. چین در حال حاضر با آمریکا در این رقابت شانهبهشانه پیش میرود و محدود کردن شرکتهای آمریکایی با مقررات بیشازحد میتواند به امنیت ملی و رهبری فناوری ایالات متحده آسیب بزند. آمریکا باید با جذب سرمایهگذاری و حمایت از اکوسیستم نوآوری، شرکتهای خود را برای رقابت در صحنه جهانی آزاد کند. این شامل تشویق به تولید محصولات بهتر و دستیابی به پیشرفتهای بیشتر است، نه تمرکز صرف بر کنترلهای صادراتی که بهنظر میرسد تأثیر راهبردی کمتری نسبت به نیروهای بازار دارند.
سیاستهای کنونی که برای حفظ تسلط آمریکا طراحی شدهاند، بهطور ناخواسته به نوآوری در چین دامن زدهاند. برای پیروزی در این رقابت، آمریکا باید از نقاط قوت خود – نوآوری و رقابت باز – استفاده کند. این بهمعنای کنار گذاشتن رویکرد دفاعی و تمرکز بر توانمندسازی شرکتهای آمریکایی برای پیشی گرفتن از رقبای چینی در بازار جهانی است. بدون این تغییر، ایالات متحده با خطر از دستدادن برتری خود در هوش مصنوعی را به چین، که با سرعت در حال پیشرفت است، روبهرو خواهد شد./ منبع
