پوتین و تلاش مداوم برای شکستن وحدت غرب

ولادیمیر پوتین پس از دیدار با دونالد ترامپ در آلاسکا، در جمع مقامات بلندپایه روسیه سخنرانی کرد و این دیدار را موفقیتی بزرگ معرفی نمود. او در حالی از «اخلاص» ترامپ و تمایل واشنگتن برای پایان‌دادن به جنگ سخن گفت که پیام اصلی‌اش نشان‌دهنده اعتماد به نفس در پیگیری اهداف مسکو بود. این اهداف ترکیبی از تمایل به مذاکره و ادامه فشار نظامی است تا روسیه بتواند شرایط خود را بر هر توافقی تحمیل کند.

سه سال و نیم پیش، پوتین در همان سالن کرملین آغاز تهاجم به اوکراین را رقم زده بود. اکنون نیز نشانه‌هایی از تغییر رویکرد دیده می‌شود، اما نه برای مصالحه، بلکه برای تثبیت دستاوردهای جنگی. همزمانی ابتکارهای دیپلماتیک و عملیات نظامی نشان می‌دهد که او در پی تحکیم جایگاه خود و افزایش قدرت روسیه است. ترامپ نیز بارها به سخنان پوتین اعتماد کرده و از فشار بر مسکو خودداری کرده است. حتی در نشست مشترک با رهبران اروپایی، او آشکارا اولویت را به هماهنگی با روسیه داد.

پوتین در دیدار با ترامپ از انزوای دیپلماتیک خارج شد و دوباره به‌عنوان بازیگر مهم در اروپا ظاهر گردید. استقبال گرم و تشریفات ویژه‌ای که در آمریکا دریافت کرد، موقعیتی کم‌سابقه برای او فراهم آورد. هرچند جزئیات توافق‌ها روشن نیست، اما هدف اصلی این سفر بیشتر نمایش قدرت داخلی و خارجی بود. حمایت بخشی از نخبگان روسیه و نتایج نظرسنجی‌ها نیز حاکی از آن است که اغلب جامعه روسیه جنگ را موفقیت‌آمیز می‌دانند، هرچند هم‌زمان میل به پایان‌دادن آن افزایش یافته است.

شرایط اقتصادی روسیه فشارهای جدی ایجاد کرده است. کسری بودجه در نیمه نخست سال از حد تعیین‌شده فراتر رفته و بخش بزرگی از هزینه‌ها صرف جنگ شده است. صنایع غیرنظامی نیز به دلیل کمبود نیروی کار در تنگنا قرار دارند. با وجود این، کرملین همچنان توان تحمیل هزینه‌های بیشتر بر اقتصاد را دارد، هرچند این روند می‌تواند نارضایتی داخلی را افزایش دهد. در عرصه نظامی نیز دستاوردهای محدودی به‌دست آمده و خطوط جبهه اوکراین همچنان پایدار مانده است.

پوتین تمایلی به بسیج عمومی یا ادامه جنگ در ابعاد گسترده ندارد، زیرا هزینه‌های انسانی و اقتصادی آن می‌تواند ناکامی ارتش روسیه را آشکارتر کند. با این حال، او همچنان امید دارد ظرف ماه‌های آینده پیشرفتی به‌دست آورد. در صورت ناکامی، گشایش مسیر دیپلماتیک می‌تواند گزینه جایگزین باشد. از نگاه کرملین، مذاکرات طولانی بخشی از ابزار جنگ است که علاوه بر حفظ حمایت ترامپ، موجب ایجاد شکاف میان متحدان غربی و بی‌ثباتی سیاسی در اوکراین می‌شود.

هدف نهایی روسیه نه فقط تحمیل شرایط در اوکراین، بلکه تغییر نظم امنیتی پس از جنگ سرد و تضعیف انسجام غرب است. اگرچه هنوز این هدف محقق نشده، اما حتی با توقف نسبی جنگ، روند فرسایشی برای تخریب وحدت غرب ادامه خواهد داشت./ منبع