سکوت یا پنهان‌کاری؟ آنچه پوتین و ترامپ در آلاسکا نگفتند

دیدار دوستانه پوتین و ترامپ در ۱۵ آگوست ۲۰۲۵ در آنکوریج آلاسکا، اگرچه صمیمی بود، اما بدون امضای توافق پایان یافت. کنفرانس مطبوعاتی کوتاه، لغو ناهار مشترک و نبود شفافیت درباره دستاوردها، نتیجه این نشست سه‌ساعته را مبهم گذاشت. هیچ‌یک از طرفین یا منابع داخلی جزئیات مذاکرات را فاش نکردند. آنچه مشخص است، توافق بر بیشتر پارامترهای یک معاهده صلح، با چند نقطه اختلاف نامشخص است. احتمالاً آتش‌بس موقت بحث شد، اما تبادل ارضی نه. آمریکا امیدوار است زلنسکی را با یک نشست سه‌جانبه وارد فرآیند کند، اما تاریخی تعیین نشده است. پوتین با پرسش «دفعه بعد در مسکو؟» لبخندی از ترامپ گرفت، ولی او به‌دلیل انتقادات احتمالی از پاسخ صریح خودداری کرد.

فقدان جزئیات را می‌توان به دو شکل تفسیر کرد: یا توافقی حاصل نشده و دستور کار از ابتدا محدود بوده، یا کرملین و کاخ سفید به تفاهمی رسیده‌اند اما برای جلوگیری از مداخله طرف‌های سوم، آن را محرمانه نگه داشته‌اند. هر دو رهبر از نتیجه راضی بودند. ترامپ توانست جنگ تجاری فاجعه‌بار با هند و چین را که تحریم‌های ثانویه علیه روسیه می‌توانست ایجاد کند، به‌تعویق بیندازد. پوتین نیز تأکید کرد که آتش‌بس موقت کافی نیست و زمان معاهده صلح کامل فرا رسیده است. اظهارات پس از نشست ترامپ نشان می‌دهد واشنگتن تلویحاً این چارچوب روس را پذیرفته است؛ برخلاف موضع اوکراین و اروپای غربی که خواستار «اول آتش‌بس، سپس صلح» هستند. گفت‌وگوهای «دشوار» او با رهبران اروپا پس از گفت‌وگوی «خوب» با پوتین، نشان‌دهنده باخت کی‌یف و بروکسل است.

گام بعدی به زلنسکی بستگی دارد. اگر پوتین و ترامپ بر شرایط اصلی توافق کرده باشند، نقاط اختلاف احتمالاً مواردی هستند که کی‌یف و اروپای غربی، به‌ویژه درباره مسائل ارضی، به‌شدت با آن‌ها مخالفت می‌کنند. زلنسکی در ۱۸ آگوست با ترامپ در واشنگتن دیدار می‌کند. دو سناریو ممکن است: اول، او ممکن است مقاومت کند و به‌ویژه بدون حمایت قوی اروپا و با رد شرایط، روابط بین آمریکا و اوکراین را تیره نماید، حتی تا جایی که واشنگتن از درگیری کناره‌گیری کند. دوم، سناریوی محتمل‌تر، زمان‌خریدن است؛ زلنسکی احتمالاً طرحی جایگزین مانند اصرار بر نشست سه‌جانبه با حضور پوتین را پیشنهاد می‌دهد، زیرا مسکو تا تدوین چارچوب آمریکا-روسیه، گفت‌وگوی مستقیم با کی‌یف نخواهد کرد. واکنش ترامپ سرعت مذاکرات را تعیین خواهد کرد. او بر کی‌یف و بروکسل نفوذ دارد و اگر بخواهد جنگ را سریع پایان دهد، باید از آن استفاده کند، وگرنه مذاکرات دوباره متوقف خواهد شد.

اگر نشست سه‌جانبه‌ای برگزار شود، مینسک، به دعوت الکساندر لوکاشنکو، محلی منطقی است، زیرا برای پوتین و زلنسکی قابل‌دسترس است و کرملین می‌تواند زلنسکی را برای پذیرش تصمیمات از پیش گرفته‌شده تحت فشار قرار دهد. با این حال، این فعلاً در حد گمانه‌زنی است. نشست آلاسکا بدون معاهده یا تاریخ نشست بعدی پایان یافت، اما اینکه بدون تنش و با رضایت طرفین صورت گرفت، گامی مهم بود. برای ترامپ، این به‌معنای اجتناب از جنگ تجاری و تغییر رویکرد در قبال روسیه بود؛ برای پوتین، نشانه‌ای از آمادگی آمریکا برای دور زدن اروپای غربی و تمرکز بر صلح. زلنسکی که از سوی شرکای اروپایی‌اش محدود گردیده و اسیر نیازهای سیاسی خود است، متغیر تعیین‌کننده است. مقاومت یا تأخیر او می‌تواند روابط با آمریکا را تضعیف کند یا واشنگتن را به ادامه مسیر بدون او سوق دهد./ منبع