احیای همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین در مقابله با فشارهای یک‌جانبه

سازوکار «همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین» در دو دهه گذشته با هدف تقویت نظم چندقطبی جهانی شکل گرفته است. به‌تازگی توجه جهانی به احیای این همکاری افزایش یافته و هر سه کشور نقش مهمی در پیشبرد آن ایفا می‌کنند. احیای همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین در شرایطی اهمیت دارد که هر سه کشور تحت‌فشار یک‌جانبه و تحریم‌های اقتصادی از سوی آمریکا و غرب قرار دارند و به‌دنبال تقویت همبستگی و همکاری برای حفظ ثبات اقتصادی جهانی هستند.

تنش‌های اقتصادی از جمله تحریم‌های مرتبط با مناقشه اوکراین علیه روسیه و تعرفه‌های اعمال شده بر کالاهای هندی توسط آمریکا، نشان‌دهنده ضرورت مقابله جمعی در برابر این فشارها است. هند نقش کلیدی و البته حساس در احیای این سازوکار دارد؛ به‌دلیل روابط پیچیده خود با چین و همچنین وابستگی‌های نسبی به غرب، هند در روند احیای همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین سیاستی محتاطانه و عملی‌گرا در پیش گرفته است. اما بهبود روابط دو کشور چین و هند، از جمله ملاقات‌های متقابل وزرای دفاع و خارجه و ازسرگیری پروازهای مستقیم، زمینه‌ای مساعد برای تقویت این همکاری فراهم کرده است.

همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین در کنار سازوکارهایی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای قرار دارد که سطحی از تعامل نهادی بین این سه کشور را فراهم کرده‌اند. برای ارتقای سطح همکاری، پیشنهاد شده است که اجلاس سران همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین همزمان با اجلاس سازمان همکاری شانگهای برگزار شود تا گفتگوهای سطح بالا در زمینه‌هایی مانند هماهنگی انرژی، سیاست اقلیمی و اتصال منطقه‌ای شکل گیرد.

احیای همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین نباید صرفا نمادین باشد؛ بلکه باید به همکاری‌های عملی و ملموس در حوزه‌های حیاتی تبدیل شود. این همکاری راهبردی به سه کشور امکان می‌دهد ضمن دفاع از خود در برابر فشارهای تحریمی، استقلال سیاست خارجی خود را حفظ کرده و به پیشبرد نظم چندقطبی در جهان کمک کنند.

در شرایطی که سیاست خارجی آمریکا دچار تغییرات جدی شده و اروپا و غرب‌آسیا با بحران مواجه‌اند، همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین می‌تواند نقطه تعادلی برای حفظ ثبات در اوراسیا و آسیا باشد. هرچند اختلافات سیاسی و اختلاف‌نظرهای کوتاه‌مدت همیشه وجود دارد، این سه کشور تنها بازیگرانی هستند که می‌توانند به‌طور موثر صدای مشترک و هماهنگ در مسائل مهم جهانی داشته باشند.

همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین همچنین بستری برای گفت‌وگو و همکاری در موضوعاتی نظیر اقدام اقلیمی، امنیت منطقه‌ای، مبارزه با تروریسم و اصلاحات در حاکمیت جهانی فراهم می‌کند. از سوی دیگر، این سازوکار به هند امکان می‌دهد استقلال راهبردی خود را حفظ کرده و با همه طرف‌ها بر اساس منافع ملی خود تعامل داشته باشد.

در نهایت، احیای همکاری سه‌جانبه روسیه، هند و چین نه‌تنها یک اقدام دیپلماتیک بلکه گامی مهم برای شکل‌دهی به دنیایی باثبات‌تر، عادلانه‌تر و برابرتر است که نسل‌های آینده به آن افتخار کنند. زمان کنونی فرصت مناسبی برای این همکاری سه‌جانبه است تا نقش تعیین‌کننده‌ای در نظم جهانی جدید ایفا کند./ منبع