تضمینهای امنیتی برای اوکراین به چه معناست؟
وعده های غرب برای حمایت از اوکراین نمیتواند جایگزین یک «ارتش قدرتمند اوکراین» بهعنوان بازدارنده مؤثر در مقابل روسیه شود.
به گزارش اطلس دیپلماسی، مقالهای با عنوان «تضمینهای امنیتی برای اوکراین به چه معناست؟» به قلم آندریاس اوملند (Andreas Umland) در نشنال اینترست (National Interest) منتشر شده است. این مقاله بیان میکند که پس از بهار ۲۰۲۵، اصطلاح «تضمین امنیتی» به واژه کلیدی در بحثهای بینالمللی درباره حمایت آینده غرب از اوکراین تبدیل شده است، اما این اصطلاح اغلب بهگونهای بهکار میرود که چالشهای سیاسی و راهبردی مهم در اجرای آنها را نادیده میگیرد. تضمین امنیتی کامل یک توهم دستنیافتنی است و شفافیت در شناسایی و پرداختن به ابهامات آن حیاتی است. عدم اجرای سازگار تعهدات حمایتی، نهتنها برای اوکراین خطرناک است، بلکه نظم امنیتی اروپا و نظام بینالمللی مبتنی بر قوانین را نیز تضعیف خواهد کرد. در ادامه، چکیده مطلب آمده است.
یکی از رویکردهای اروپایی برای تضمین ثبات پس از آتشبس در اوکراین، ایده «نیروی اطمینانبخش» (Reassurance Force) است که در بهار ۲۰۲۵ مطرح شد. این طرح شامل استقرار دهها هزار نیروی زمینی در خاک اوکراین و اعزام ناوهای جنگی به دریای سیاه توسط کشورهای عضو «ائتلاف داوطلبان» (Coalition of the Willing) است. این نیروها بر کمک محدود ایالات متحده (بدون استقرار نیروی زمینی) متکی خواهند بود. با این حال، این ایده اروپایی با دو پارادوکس راهبردی روبهرو است. نخست، بحثهای عمومی در مورد استقرار نیروی زمینی، مذاکرات آتشبس با روسیه را تضعیف میکند، چراکه مسکو صراحتاً این چشمانداز را رد میکند و این امر تعهد روسیه به جنگ را تقویت کرده و دستیابی به آتشبس مبتنی بر مصالحه را دورتر میسازد. دوم، ابهام در مورد سناریوی بدترین حالت است؛ اگر این نیروها مورد حمله موشکی یا پهپادی روسیه قرار گیرند، پاسخ آنها نهتنها یک معضل نظامی، بلکه یک معضل سیاسی گسترده را ایجاد خواهد کرد. اگر نیروی اطمینانبخش بهطور متناسب پاسخ دهد، کشورهای غربی، ناتو و اتحادیه اروپا مستقیماً درگیر جنگ روسیه-اوکراین میشوند. در غیر این صورت، مأموریت اعتبار خود را از دست خواهد داد و تمایل غرب به دفاع جمعی زیر سؤال خواهد رفت.
«سپر آسمان» یا حمایت هوایی محدود از اوکراین، رویکردی با ریسک کمتر برای حمایت نظامی مستقیم است که حتی پیش از آتشبس نیز ممکن و منطقی است. استقرار رهگیرهای غربی برای ایجاد مناطق پدافند هوایی مشترک بر فراز غرب و مرکز اوکراین (مانند اوژهورود، لووف و کییف) یا زیرساختهای حیاتی، ریسک کمتری برای تشدید تنش دارد. این حمایت را میتوان از دو جهت محدود کرد: نخست، عملیات جتها فقط در قلمروی اوکراین و دور از مناطق درگیری و مرز روسیه-اوکراین باشد؛ دوم، این محدودیت جغرافیایی بهمعنای عدم مواجهه با هواپیماهای سرنشیندار روسی است، در نتیجه رهگیرهای غربی تنها پهپادها و موشکهای ضد هوایی روسیه را ساقط میکنند و هیچ سرباز روسی را بهخطر نمیاندازند یا حریم هوایی روسیه را نقض نمیکنند. تضمینهای امنیتی نباید انتظاراتی را ایجاد کند که قابل برآورده شدن نیستند. بحثها در مورد استقرار «نیروی اطمینانبخش» در شرایط کنونی، توجه را از مسائل مهمتر منحرف میکند. ضامن قاطع امنیت اوکراین، نیروهای مسلح خود این کشور هستند و تهاجم مسکو تنها توسط یک اوکراین تا دندان مسلح و دارای یک ارتش حرفهای بزرگ مهار خواهد شد. در طراحی تضمینهای امنیتی پس از جنگ، تمرکز باید بر ابزارهایی باشد که میتوانند واقعبینانه و سریع پس از آتشبس بهکار گرفته شوند و مهمتر از همه، نباید از وظیفه اصلی ایجاد شرایط برای پایان جنگ غافل شد./ منبع
