حکمرانی شوآف استارت‌آپی نیست

در میان بحران‌های جهانی همچون جنگ فرسایشی اوکراین، تشدید درگیری در غزه، لبه‌بازی هسته‌ای ایران و چالش چین با نظم جهانی- نیاز به رهبری معتبر و باثبات در آمریکا امری حیاتی است. تنش اخیر بین دونالد ترامپ و ایلان ماسک، غول فناوری، پرسشی اساسی را مطرح کرد: وقتی رهبری سیاسی از ثروت خصوصی، شهرت کارآفرینی، یا نفوذ رسانه‌ای وام می‌گیرد، چه معنایی دارد؟ این نقدی بر دستاوردهای ماسک نیست. ماسک در سفر فضایی، خودروهای برقی، و هوش مصنوعی پیشگام است، اما نوآوری با حکمرانی تفاوت دارد. فرهنگ استارت‌آپی با سیاست خارجی همخوان نیست، و کاریزمای فریبنده جایگزین شخصیت و تعهد نمی‌شود.

حکمرانی، راه‌اندازی محصول، کمپین بازاریابی، و یا فعال‌سازی برند نیست. این خدمت عمومی است که به پاسخگویی، شفافیت و اعتماد عمومی وابسته است. حضور ماسک در صحنه‌های حساس سیاسی -چه تنها چه همراه فرزند خردسالش- فراتر از یک نمایش غیرمتعارف، هنجارهای نهادی را به هم می‌ریخت. در بخش خصوصی، چنین نمایش‌هایی ممکن است اعتماد مصرف‌کنندگان را جلب کند، اما در فضای ژئوپلیتیک، پیام بی‌ثباتی می‌فرستد. این حضور، نهادهای حکومتی را نه ستون‌های قدرت، بلکه ابزار نمایشی جلوه می‌دهد و رهبری سیاسی را به هنر نمایش تقلیل می‌دهد. حال این سوال مطرح می‌شود: مشاوران ترامپ کجا بودند؟ چرا حلقه نزدیک رئیس‌جمهور که باید یکپارچگی تصمیم‌گیری را حفظ کنند، نسبت به این اختلال هشدار ندادند؟ در یک نظام حکومتی کارآمد، دستیاران حرفه‌ای و وفادار موظف‌اند از نفوذ افراد غیرمسئول در فضاهای حساس سیاسی جلوگیری کنند؛ به‌ویژه وقتی پای تصمیمات سرنوشت‌ساز در میان است.

من از همکاری دولت و بخش خصوصی در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، امنیت سایبری، و زیرساخت حمایت می‌کنم اما بر حفظ مرزها تأکید دارم. اقتدار سیاسی باید از اعتماد عمومی، مشروعیت قانونی و فرآیند دموکراتیک نشات بگیرد، نه از ثروت، شهرت، یا تعداد فالوورها در شبکه‌های اجتماعی. جهان از آمریکا سرگرمی نمی‌خواهد؛ ثبات، اعتبار، و رهبری مبتنی بر اصول را طلب می‌کند. در بحث اوکراین، متحدان در برابر تهاجم بی‌رحمانه روسیه به رهبری قاطع نیاز دارند. در خاورمیانه، مسائل پیچیده‌ای مانند درگیری غزه، مقابله با حماس، و شبکه نیابتی ایران، مذاکراتی دقیق و منظم می‌طلبد. در آفریقا، دولت‌های شکننده با تهدیدات تروریسم، بی‌ثباتی سیاسی و دشواری‌های اقتصادی مواجه‌اند که نیازمند تعامل متفکرانه است. در منطقه هند-آرام، جاه‌طلبی فزاینده چین نظم بین‌المللی را به‌چالش می‌کشد و به چشم‌انداز، فروتنی و همکاری پایدار نیاز دارد.

این چالش‌ها با حضور سلبریتی‌ها یا شعارهای سیلیکون‌ولی حل نمی‌شوند. آن‌ها صبر، هماهنگی، شفافیت اخلاقی و جدیت می‌طلبند. من فکر می‌کنم که ماسک باید به همان امر نوآوری‌های خودش ادامه دهد، مرزها را درنوردد و پرسش‌های دشوار مطرح کند. اما رهبری سیاسی باید بر خدمت عمومی، مشروعیت قانون اساسی و مسئولیت‌های مشترک حکمرانی استوار باشد. آمریکا نمی‌تواند اختلال را با جهت‌گیری، یا موفقیت تجاری را با سرپرستی اشتباه بگیرد. در این لحظه شکننده، جهان نه به نمایش، که به مسئولیت‌پذیری رهبری آمریکا نیاز دارد. جهان ممکن است کارآفرینان آمریکا را تحسین کند، اما برای هدایت امور، به رؤسای‌ جمهور آن چشم دوخته است. /منبع