پس از آتش‌بس، ایران برای جنگ طولانی با اسرائیل آماده می‌شود

پس از آتش‌بس موقت میان ایران و اسرائیل که با میانجی‌گری آمریکا برقرار شد، تبادل حملات دوازده‌روزه پایان یافت. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پیروزی اعلام کرد، در حالی که ایران نیز مانند جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰-۱۹۸۸) ادعای پیروزی کرد. ایران این درگیری‌ها را «جنگ تحمیلی» می‌داند که با حمایت آمریکا آغاز شده‌اند. در هر دو مورد، ایران با اتخاذ دکترین «صبر راهبردی» به دنبال تغییر تعادل قدرت در بلندمدت بوده است. پس از جنگ ایران و عراق، صبر ایران منجر به تضعیف صدام توسط آمریکا در جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ و سرنگونی او در سال ۲۰۰۳ شد. اکنون نیز ایران آتش‌بس را مکثی تاکتیکی می‌بیند، نه صلح پایدار.

آتش‌بس کنونی برای ایران فرصتی راهبردی فراهم می‌کند. ایران با استفاده از زمان، قصد بازنگری در راهبرد هسته‌ای، گسترش اتحادهای منطقه‌ای و آزمایش اراده جهانی را دارد. برنامه‌ریزان ایرانی دکترین‌های بازدارندگی خود را، از جمله توانایی‌های نامتقارن دریایی و سایبری، بازبینی خواهند کرد. این مکث به ایران امکان بازسازی رهبری، تجدید تسلیحات و برنامه‌ریزی تهاجم دیپلماتیک بین‌المللی را می‌دهد. در جنگ ایران و عراق، ایران با وجود ترورهای سنگین مانند بمب‌گذاری سال ۱۹۸۱ که محمد بهشتی، رئیس‌جمهور محمدعلی رجایی و نخست‌وزیر محمدجواد باهنر را کشت، توانست نیروهای عراقی را از خاک خود بیرون کند.

در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، اسرائیل گسترده‌ترین عملیات نظامی خود علیه ایران را آغاز کرد که فراتر از تأسیسات هسته‌ای و موشکی، فرماندهان ارشد و دانشمندان را هدف قرار داد. افرادی مانند سرلشکر محمد باقری، حسین سلامی و امیرعلی حاجی‌زاده ترور شدند. با این حال، ایران موفق به انجام حملات موشکی علیه اسرائیل شد و سامانه دفاع موشکی این کشور را تحت فشار قرار داد. اکنون ایران بر بازسازی و نوسازی زرادخانه موشکی خود، از جمله موشک‌های مافوق صوت فتاح و خیبرشکن، و تقویت دفاع هوایی تمرکز دارد. ایران دریافته که بدون نیروی هوایی پیشرفته، پیروزی در جنگ مدرن دشوار است. از این رو، خرید سامانه‌های اس-۴۰۰ و جنگنده‌های سوخو-۳۵ از روسیه و جت‌های جی-۱۰ و جی-۲۰ از چین در اولویت است. همچنین، فقدان سیستم‌های هشدار زودهنگام هوابرد (آواکس) نقص بزرگی است که ایران قصد رفع آن را دارد.

ایران همزمان برای تهاجم حقوقی و دیپلماتیک آماده می‌شود. مقامات ایرانی اعلام کرده‌اند که شکایتی جامع به دادگاه بین‌المللی لاهه علیه اسرائیل و آمریکا به دلیل نقض حاکمیت ایران ارائه خواهند داد. ایران مذاکرات هسته‌ای را تا زمان پیشرفت این روند حقوقی تعلیق کرده و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به دلیل نظارت مغرضانه متوقف کرده است. پیش از جنگ، ایران مقادیر زیادی اورانیوم غنی‌شده را از فردو و نطنز به مکان‌های امن منتقل کرده بود که از حملات مصون ماندند. این ذخایر می‌توانند به عنوان اهرم بازدارندگی در آینده استفاده شوند.

آتش‌بس کنونی فصلی از یک داستان ناتمام است. ایران با جذب ضربه، پاسخ دقیق و استفاده از زمان به عنوان ابزار قدرت، صبر راهبردی را نه انفعال، بلکه جنگ روانی و سیاسی بلندمدت می‌داند. تداوم یا فروپاشی آتش‌بس به درک بهتر طرفین از ارزش زمان بستگی دارد./ منبع