روی‌گردانی اسرائیل از روسیه و تقویت همکاری با کی‌یف علیه ایران

اسرائیل در اقدامی نادر و در راستای فاصله‌گرفتن از سیاست بی‌طرفی دیرینه خود نسبت به مسکو، این هفته جنگ روسیه علیه اوکراین را محکوم کرد. این تغییر رویکرد تا حدی به‌دلیل تلاش اسرائیل برای جلب حمایت کی‌یف علیه ایران بود. گیدون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، روز چهارشنبه در سفری به کی‌یف، اولین سفر در سطح وزارتی از اوایل سال ۲۰۲۳، اظهار داشت که اوکراین بیش از سه سال درگیر جنگ با روسیه است، نبردی که جان بسیاری را گرفته است. او حملات روسیه به غیرنظامیان را محکوم کرد و خواستار صلح پایدار برای تضمین امنیت اوکراین شد. سعار تأکید کرد که اسرائیل متعهد به حمایت از اوکراین و مردم آن است.

این اظهارات نشان‌دهنده تغییر در موضع اسرائیل بود. برخلاف سفر الی کوهن، وزیر خارجه پیشین در فوریه ۲۰۲۳، که به‌دلیل خودداری از نام‌بردن از روسیه مورد انتقاد اوکراینی‌ها قرار گرفت، سخنان سعار صریح‌تر بود. یک منبع دیپلماتیک اسرائیلی به المانیتور گفت که دیدارهای سعار در کی‌یف بسیار گرم و سازنده بود و دو طرف برای تعمیق همکاری توافق کردند. یائیر ناووت، تحلیل‌گر اسرائیلی، اظهار داشت که پذیرش سعار توسط کی‌یف نشان‌دهنده بهبود روابط دو کشور است. برخلاف کوهن، سعار به‌وضوح حملات روسیه به غیرنظامیان را محکوم کرد. وی همچنین با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، دیدار کرد، که به گفته تحلیل‌گران، بدون محکومیت صریح روسیه از سوی سعار ممکن نبود.

موضوعات مورد بحث شامل روابط دوجانبه، ایران و همکاری راهبردی بود. سعار از اوکراین خواست از تلاش اسرائیل برای تروریستی[!] اعلام‌کردن سپاه پاسداران ایران حمایت کند و از کشورهای اروپایی خواست سازوکار بازگشت تحریم‌ها علیه تهران را فعال کنند. او همچنین از تصمیم اخیر کی‌یف برای تعیین مقبره خاخام نحمان از برسلاو در اومن به‌عنوان میراث ملی استقبال کرد، مکانی که سالانه هزاران زائر یهودی را جذب می‌کند. سعار در کنفرانس مطبوعاتی با آندری سیبیها، وزیر خارجه اوکراین، اعلام کرد که دو کشور گفت‌وگوی راهبردی درباره ایران را آغاز خواهند کرد. او تأکید کرد که ایران نه‌تنها اسرائیل، بلکه امنیت منطقه‌ای و جهانی، از جمله اوکراین را تهدید می‌کند، زیرا پهپاد و موشک‌های کوتاه‌برد روسیه را تامین کرده است. اگرچه ایران دشمن مشترک اسرائیل و اوکراین است، اما برخلاف اورشلیم، کی‌یف روابط دیپلماتیک با ایران را حفظ کرده است. با این ‌حال، گفت‌وگوی راهبردی می‌تواند فرصت‌هایی ایجاد کند، زیرا اوکراین تجربه گسترده‌ای در مقابله با پهپادهای ایرانی دارد و اسرائیل ممکن است اطلاعاتی درباره زنجیره تولید و تامین ایران داشته باشد.

اسرائیل از زمان تهاجم روسیه به اوکراین سعی کرده تعادل ظریفی حفظ کند. این کشور کمک‌های بشردوستانه‌ای مانند دارو، چادر و بیمارستان صحرایی ارسال نموه و در سال ۲۰۲۲ تجهیزات حفاظتی برای پزشکان اوکراینی فراهم کرد، اما از ارائه تسلیحات خودداری کرده است. بنیامین نتانیاهو و دیگر رهبران اسرائیلی به دلیل نفوذ روسیه در سوریه و حضور ۱.۵ میلیون یهودی مهاجر از اتحاد جماهیر شوروی سابق در اسرائیل، روابط با مسکو را حفظ کرده‌اند. زلنسکی، که خود یهودی‌تبار است، بارها از اسرائیل خواسته حمایت قوی‌تری ارائه دهد. با این ‌حال، اسرائیل به‌تازگی محتاطانه‌تر عمل کرده و اظهارات سعار نشان‌دهنده همسویی بیش‌تر با مواضع غربی است. جورجی پوروسکون، پژوهش‌گر مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل، اظهار داشت که این اظهارات برای تحریک مسکو نبود، بلکه جهت هماهنگی بیش‌تر با غرب بود. او افزود که تغییر مواضع مسکو و موفقیت‌های نظامی اخیر اسرائیل، فضای مانور بیش‌تری برای دولت یهود فراهم کرده است. با این ‌حال، اسرائیل همچنان محتاط است و به حفظ گفت‌وگو با روسیه، به‌ویژه درباره تهدید ایران، ادامه می‌دهد. همکاری‌های پشت‌پرده بین دو کشور از جمله انتقال سیستم‌های پدافند موشکی پاتریوت از اسرائیل به اوکراین نیز در حال افزایش است./ منبع