چرا ترامپ تایوان را قربانی نخواهد کرد؟

نظریه «بازی دوسطحی» در سیاست بین‌الملل، توضیح می‌دهد که حتی رؤسای‌جمهور آمریکا نیز برای دستیابی به توافق‌های خارجی باید آن‌ها را در سطح داخلی به تصویب برسانند. بنابراین، ترامپ نیز نمی‌تواند به ‌تنهایی در مورد آینده تایوان تصمیم بگیرد.

به‌عنوان شاهدی تاریخی، بحران سوم تنگه تایوان در سال ۱۹۹۶ مورد بررسی قرار می‌گیرد. در آن زمان، رئیس‌جمهور وقت تایوان، لی تنگ ‌هویی، درخواست صدور ویزا برای سخنرانی در دانشگاه کرنل را داشت، اما دولت کلینتون با این درخواست مخالفت کرد. با این حال، کنگره آمریکا با اکثریت قاطع از صدور ویزا حمایت کرد و در نهایت کلینتون مجبور به پذیرش آن شد. این موضوع موجب افزایش تنش‌ها با چین شد، اما نشان داد که کنگره می‌تواند تصمیمات کاخ سفید را تغییر دهد.

مثال دیگر بحران چهارم تنگه تایوان در سال ۲۰۲۲ است، زمانی که نانسی پلوسی، رئیس وقت مجلس نمایندگان، به ‌رغم مخالفت جو بایدن به تایوان سفر کرد. این سفر با حمایت دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات همراه بود. چنین اقداماتی بیانگر آن است که کنگره نه ‌تنها در موضوع تایوان بی‌طرف نیست، بلکه فعالانه در جهت حمایت از این جزیره عمل می‌کند.

حمایت کنگره از تایوان بازتابی از افکار عمومی آمریکاست. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۶۰ درصد مردم آمریکا از دفاع نظامی از تایوان در صورت حمله چین حمایت می‌کنند و این رقم در میان جمهوری‌خواهان حتی بالاتر است. همچنین افکار عمومی آمریکا به ‌شدت نگاه منفی به چین دارد. در این شرایط، ترامپ که رقابت با چین را محور اصلی سیاست خارجی خود قرار داده، نمی‌تواند برخلاف خواست عمومی و نخبگان حزب جمهوری‌خواه، در مسیر مماشات با چین حرکت کند.

برخلاف پرونده اوکراین که میان جمهوری‌خواهان با شکاف روبه‌روست، در مورد تایوان تقریباً اجماع کامل وجود دارد. جمهوری‌خواهان از جمله سناتور جاش هاولی و معاون رئیس‌جمهور جی‌دی ونس بارها تأکید کرده‌اند که منابع نظامی آمریکا باید به ‌جای اوکراین، به دفاع از تایوان اختصاص یابد. این موضع در میان حلقه‌های نزدیک به ترامپ نیز دیده می‌شود. وزرای پیشنهادی دولت آینده او، از جمله پیت هگست (وزیر دفاع) و مارکو روبیو (وزیر خارجه)، صراحتاً از دفاع فعال از تایوان حمایت کرده‌اند. روبیو در جلسه استماع سنا دفاع از تایوان را «حیاتی» توصیف کرده و استراتژی دفاعی پنتاگون نیز بر «جلوگیری از تسلط انجام‌ شده چین» تمرکز دارد.

در این میان، برخی تحلیلگران نگران هستند که سکوت ترامپ درباره سیاست آمریکا در قبال چین و تایوان، نشانه‌ای از احتمال معامله باشد. اما این سکوت نه ناشی از بی‌توجهی بلکه بخشی از یک راهبرد آگاهانه برای حفظ ابهام و غافلگیر نگه‌داشتن پکن است. به گفته تحلیلگران، چین به‌دنبال شفافیت از سوی واشنگتن است و ترامپ با امتناع از اعلام موضع صریح، ابتکار عمل را در رقابت راهبردی به دست می‌گیرد.

برخی اقدامات عملی دولت ترامپ در این مسیر بررسی می‌شود. از جمله دیدار وزیر خارجه با همتایانش در گروه چهارجانبه «کواد» (آمریکا، هند، ژاپن و استرالیا)، برگزاری رزمایش‌های نظامی مشترک با فیلیپین و تقویت حضور در منطقه هند-اقیانوس آرام. این اقدامات، ضمن غافلگیر کردن چین، نشان از آمادگی آمریکا برای تقابل احتمالی در منطقه دارد.

در حوزه اقتصادی نیز، تنها نشانه جدی از رویکرد دولت ترامپ در قبال چین، وضع تعرفه‌های سنگین بر کالاهای چینی است که واکنش تند و تلافی‌جویانه پکن را به‌ دنبال داشت. با این حال، همین سیاست موجب شد چین منزوی‌تر شده و برای گفت‌وگوهای کاهش تنش، هیئت‌هایی به غرب بفرستد. در نتیجه، ترکیبی از فشار امنیتی، انزوای اقتصادی و ابهام راهبردی، به ایالات متحده اهرم بیشتری در مواجهه با چین می‌دهد، حتی اگر این رویکرد موجب نگرانی متحدان آسیایی، ازجمله تایوان، شود.

در پایان، با اشاره به تجربه گذشته و محدودیت‌های سیاسی داخلی نتیجه گرفته می‌شود که حتی اگر ترامپ شخصاً متمایل به معامله بر سر تایوان باشد، چنین اقدامی در عمل برای او ممکن نخواهد بود. نظام سیاسی آمریکا، افکار عمومی، حمایت دوحزبی از تایوان و همچنین دلایل راهبردی، همگی مانع چنین تصمیمی هستند. ابهام کنونی در موضع‌گیری ترامپ نه نشانه ضعف، بلکه بخشی از راهبرد حفظ ابتکار در برابر چین تلقی می‌شود./ منبع