پیشروی مسیر چین به‌سوی قدرت جهانی با «پیروزی» روسیه

اعتماد به نفس حکومت چین در برنامه‌ریزی برای رژه پیروزی در ۳ سپتامبر ۲۰۲۵، به ‌مناسبت «جنگ مقاومت مردم چین علیه تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیسم» نمود پیدا کرده است. این مراسم که ولادیمیر پوتین مهمان افتخاری آن خواهد بود، نشان‌دهنده بی‌توجهی چین به جنگ‌های خارجی و نشست‌‌های نمایشی مانند اوکراین و غزه است که از نظر پکن، تنها موج‌های کوچکی در جریان تاریخ به‌نفع چین هستند. گمانه‌زنی‌های رسانه‌های مورد تأیید دولت در پکن و مسکو مبنی بر احتمال حضور دونالد ترامپ در این رژه، به دعوت شی جین‌پینگ، نشان‌دهنده فضای اطمینان در این دو پایتخت است. هرچند این حضور تأیید نشده، اما شی ظاهراً با دیدگاه ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، مبنی بر پیروزی پوتین در اوکراین موافق است و در تلاش است این نتیجه را با اهداف راهبردی چین همسو کند.

حزب کمونیست چین همچنین اعلام کرده که چهارمین نشست عمومی کمیته مرکزی بیستم در ماه اکتبر برگزار خواهد شد. نشستی که تصمیمات اقتصادی و سیاست‌های داخلی را تثبیت می‌کند و نشانه‌ای از تداوم عادی امور است. این دو رویداد (رژه پیروزی و نشست حزب) نقشه راه شی را ترسیم می‌کنند و تصویری از چین به‌عنوان قدرتی آرام و باثبات با وزن اقتصادی و نظامی که جایگاه جدیدی در جهان به آن می‌بخشد، ارائه می‌دهند.

شائو شیا، مفسر روزنامه پیپلز دیلی، در ستونی در روز ۳۰ جولای، کاهش رهبری آمریکا تحت دولت ترامپ را تحلیل کرده و از «بیداری دوم» جهانی سخن گفته است؛ جایی که بریکس (برزیل، روسیه، هند) و سازمان همکاری شانگهای (شامل بلاروس و ایران) به‌عنوان بسترهای جایگزین برای نظم بین‌المللی عادلانه‌تر و چندقطبی در حال قدرت گرفتن هستند. او با اشاره به اختلافات میان اروپا و آمریکا بر سر غرب آسیا، اوکراین و تجارت، نتیجه می‌گیرد که کاهش قدرت نرم، ظرفیت صنعتی و جایگاه جهانی آمریکا نشانه‌ای از ظهور نظم جهانی پساآمریکایی است.

چین، روسیه، ایران و کره شمالی را به‌عنوان یک بلوک می‌بیند؛ در حالی که «جهان جنوب» اکثریت را در بر می‌گیرد و ایالات متحده و متحدانش در ناتو شکننده به‌نظر می‌رسند. متحدان آسیایی آمریکا مانند ژاپن، استرالیا و کره جنوبی نیز نامطمئن هستند، و اروپا بیشتر یک موجودیت تجاری است تا قدرت نظامی. این وضعیت از نظر چین بسیار مناسب است، و دیپلماسی و فشار اقتصادی چین به‌طور هماهنگ برای تحقق اهداف حکومتش عمل می‌کنند. یکی از جاه‌طلبی‌های شی، ایجاد یک مرکز جهانی حاکمیت هوش مصنوعی در شانگهای است.

با این حال، همه چیز برای اقدامات رادیکال کاملاً آماده نیست. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در مصاحبه‌ای با فاکس نیوز در ۲۱ جولای اظهار داشت که افکار عمومی اروپا نسبت به جنگ اوکراین از بی‌عملی به مقاومت تغییر کرده است. او تأکید کرد که همه می‌دانند چین تا جایی که ممکن است بدون شناسایی‌شدن به روسیه کمک می‌کند؛ به‌ویژه با خرید نفت، و بدون این حمایت، پوتین نمی‌توانست جنگ را ادامه دهد. روبیو افزود که چین انگیزه دارد جنگ ادامه یابد تا آمریکا را از تمرکز بر مناطق مورد علاقه چین، مانند آسیا، بازدارد. او با این حال بر لزوم حفظ روابط و یافتن زمینه‌های همکاری با چین تأکید کرد؛ هرچند این کار به‌دلیل پیچیدگی سیاست قدرت در چین دشوار است.

بازداشت لیو جیانچائو، رئیس بخش روابط بین‌الملل حزب کمونیست و دیپلماتی تحصیل‌کرده در آکسفورد، و سون هایان، معاون او، که هر دو در عملیات نفوذ و مالی حزب در خارج نقش داشتند، ناظران چین را شگفت‌زده کرد. این امر، سیاست خارجی را در دستان وانگ یی، دیپلماتی که به وفاداری به خط شی معروف است و برخی او را با ویاچسلاو مولوتوف، دیپلمات استالین، مقایسه می‌کنند، قرار داده است. وانگ یی مسئول استقبال از مهمانان در رژه پیروزی ۳ سپتامبر خواهد بود./ منبع