بازگشت آرام علی لاریجانی به قدرت

ایران پس از جنگ دوازده‌روزه با اسرائیل در ماه ژوئن ۲۰۲۵، در تلاش است تا از طریق دیپلماسی، از وضعیت دشوار برنامه هسته‌ای خود خارج شود. تهران مذاکرات با طرف‌های برجام شامل سه قدرت اروپایی (فرانسه، آلمان، انگلیس)، چین و روسیه را از سر گرفته است. اروپا تهدید به استفاده از مکانیسم «ماشه» برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل تا ضرب‌الاجل ماه اکتبر کرده است. در این میان، علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس ایران و مشاور کنونی آیت‌الله خامنه‌ای، در سفری غیرمنتظره به مسکو با ولادیمیر پوتین دیدار کرد. کرملین اعلام کرد که این گفت‌وگوها بر تنش‌های غرب‌آسیا و برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود. این سفر که به نمایندگی از مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران و با هماهنگی وزارت خارجه انجام شد، نشان‌دهنده نقش کلیدی لاریجانی در دیپلماسی حساس تهران است.

لاریجانی که سابقه‌ای طولانی در سیاست ایران دارد، به‌عنوان شخصیتی بانفوذ با ارتباطات قوی در ساختار قدرت شناخته می‌شود. او پیش‌تر رئیس صداوسیما، مشاور امنیت ملی و رئیس مجلس (۲۰۰۸-۲۰۲۰) بود و در مذاکرات هسته‌ای دهه ۲۰۰۰ نقش داشت. خانواده لاریجانی، با پیوندهای خانوادگی به چهره‌های کلیدی انقلاب اسلامی، بخشی از اشرافیت سیاسی ایران هستند. با وجود حاشیه‌نشینی در دوره احمدی‌نژاد به دلیل اتهامات فساد، لاریجانی با حمایت از حسن روحانی و موضع‌گیری‌های میانه‌رو، جایگاه خود را بازسازی کرده است. سفر اخیر او به مسکو، پس از دیدارهایی در لبنان و حضور فعال در رسانه‌ها، نشان از بازگشت سیاسی او دارد.

لاریجانی در جنگ اخیر، با محکوم‌کردن حملات اسرائیل و دعوت به خویشتن‌داری، تصویری از خود به‌عنوان سیاست‌مداری با تجربه و دوراندیش ارائه داد. او که دو بار از نامزدی ریاست‌جمهوری محروم شده، با حمایت از نامزدهای میانه‌رو در انتخابات مجلس گذشته، خود را به‌عنوان چهره‌ای عمل‌گرا معرفی کرده است. تجربه نظامی او در سپاه پاسداران، همراه با رفتار دیپلماتیک و شوخ‌طبعی، او را به گزینه‌ای جذاب برای رای‌دهندگان تبدیل می‌کند. گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که این سفر ممکن است حامل پیامی از سوی آیت‌الله خامنه‌ای به پوتین به‌ویژه در مورد روابط نظامی ایران و روسیه در جنگ اوکراین، که انتقاد اروپا را برانگیخته است، بوده باشد. با توجه به پرسش «بعد از آیت‌الله خامنه‌ای، چه کسی؟»، لاریجانی با تحرکات اخیر خود، از جمله دیدار با مقامات خارجی و حضور رسانه‌ای، به نظر در حال آماده‌سازی برای کسب نقش‌های ارشد است. احتمال تایید او برای انتخابات آینده، با توجه به تحولات اخیر، در حال افزایش است. این بازگشت آرام می‌تواند نشانه‌ای از تغییر توازن قدرت در ایران به نفع میانه‌روها باشد./ منبع