اسرائیل درگیر جنگی است که پیروزی در آن ناممکن است

جنگ غزه پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس، به تحول‌آمیزترین درگیری غرب آسیا از زمان بهار عربی بدل شده است. با وجود ۲۲ ماه عملیات ارتش اسرائیل برای نابودی زیرساخت‌های حماس، فقدان هدف سیاسی مشخص، مذاکرات آتش‌بس را ناکام گذاشته و فاجعه انسانی در غزه، از جمله گرسنگی شدید را تشدید کرده است. در ۲۸ جولای ۲۰۲۵، فرانسه و عربستان طرحی در سازمان ملل برای پایان قاطع درگیری و به‌رسمیت‌شناختن دولت فلسطین بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ ارائه کردند. کانادا، فرانسه و انگلیس اعلام کردند تا سپتامبر ۲۰۲۵، در صورت تداوم جنگ، فلسطین را به‌رسمیت می‌شناسند. دولت اسرائیل، با وجود موفقیت در تخریب زیرساخت‌های حماس، قادر به تغییر رویکرد خود نیست. جنگ کنونی از منظر عدالت، اخلاق و کارایی رو به زوال است و مسئولیت فاجعه انسانی از حماس به اسرائیل منتقل شده است.

بهار عربی از ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰ با تقویت جنبش‌های مردمی و تضعیف مشروعیت خودکامگان، واکنش منطقه‌ای به مسئله فلسطین را تغییر داد. این موضوع، حلقه آتش ایران شامل حزب‌الله، حماس، حوثی‌ها و شبه‌نظامیان شیعه را تقویت کرد. حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳، سیاست مدیریت منازعه اسرائیل تحت رهبری بنیامین نتانیاهو و فرضیه آمریکا مبنی بر عادی‌سازی روابط عربی-اسرائیلی بدون حل مسئله فلسطین را به چالش کشید. پیمان ابراهیم در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰، با وجود موفقیت دیپلماتیک، با نادیده‌گرفتن آرمان فلسطینیان، کنترل اسرائیل بر کرانه باختری را تشدید و تشکیلات خودگردان را تضعیف کرد. طرح کریدور هند-غرب‌آسیا در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۳، که فلسطینیان را به حاشیه راند، عامل کلیدی تصمیم یحیی سنوار، رهبر حماس، برای حمله بود. محمدبن‌سلمان، ولیعهد غربستان، در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴ به آنتونی بلینکن گفت که اگرچه شخصاً به مسئله فلسطین بی‌علاقه است، اما مردمش به آن اهمیت می‌دهند.

اسرائیل در دوراهی تاریخی قرار دارد. مسیر کنونی به فرسایش پیمان‌های صلح با مصر و اردن، انزوای بین‌المللی، افزایش یهودستیزی و رادیکالیسم منطقه‌ای منجر می‌شود. مسیر دیگر، توافق منطقه‌ای با راه‌حل دو دولتی است که امنیت و ثبات را تضمین می‌کند. ابتکار صلح عربی ۱۲ مارس ۲۰۰۲، با پیشنهاد دو دولت بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ و مشارکت منطقه‌ای، چارچوبی جامع ارائه می‌دهد. این ابتکار برای اسرائیل، به‌رسمیت‌شناخته‌شدن توسط جهان عرب و برای فلسطینیان، تحقق هویت ملی را به ارمغان می‌آورد. دولت کنونی اسرائیل با دولت فلسطینی مخالف است، اما آمریکا، عربستان و کشورهای میانه‌رو عرب باید بیانیه‌ای مشترک برای ایجاد دو دولت صادر کنند. گام نخست، آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها، سپس تشکیل دولت تکنوکرات فلسطینی تحت نظارت آمریکا-عربستان و بازسازی غزه توسط عربستان و امارات است. ظرف هجده تا ۲۴ ماه، انتخابات تحت نظارت بین‌المللی در کرانه باختری و غزه برگزار می‌شود تا دولتی یکپارچه برای مذاکرات نهایی تشکیل شود. این مذاکرات، با تکیه بر ابتکار صلح عربی و قطعنامه‌های سازمان ملل، مرزها، امنیت، وضعیت پناهندگان، بیت‌المقدس و به‌رسمیت‌شناختن متقابل را تعیین می‌کند. مذاکرات موازی با ایران برای جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته‌ای نیز ضروری است. حماس با ناامیدی رشد می‌کند؛ ارائه مسیر معتبر برای دولت فلسطینی، جذابیت آن را از بین می‌برد./ منبع