نخست‌وزیر پیشین اسرائیل به نتانیاهو هشدار داد: با ترامپ محتاط باش

ایهود اولمرت، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل (۲۰۰۶-۲۰۰۹)، در ماه‌های اخیر به یکی از منتقدان سرسخت سیاست‌های دولت بنیامین نتانیاهو در جنگ غزه تبدیل شده است. او در گفت‌وگویی با مجله فارن پالیسی، ضمن انتقاد از ادامه جنگ، اتهامات جنایات جنگی علیه اسرائیل را تکرار کرد و هشدار داد که طرح پیشنهادی برای انتقال جمعیت غزه به یک «شهر انسان‌دوستانه» محصور در جنوب این منطقه، می‌تواند به ایجاد یک «اردوگاه کار اجباری» برای فلسطینی‌ها منجر شود. دفتر نتانیاهو در پاسخ، اولمرت را که به دلیل اتهامات فساد مالی شانزده ماه زندانی بوده، «مجرم محکوم‌شده‌ای» خواند که اسرائیل را در رسانه‌ها بدنام می‌کند. اولمرت همچنین به روابط نتانیاهو با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پرداخت و هشدار داد که اگر نتانیاهو به انتظارات ترامپ بی‌توجه باشد، ممکن است با واکنش شدید او مواجه شود.

اولمرت از ادامه جنگ غزه انتقاد کرد و گفت که این جنگ باید مدت‌ها پیش پایان می‌یافت. او به بیانیه مشترک بیش از ۲۶ کشور، از جمله فرانسه و انگلیس، اشاره کرد که خواستار توقف فوری جنگ و محکوم‌کردن کشتار غیرنظامیان شده‌اند. به گفته او، این بیانیه با دیدگاه بسیاری از اسرائیلی‌ها، از جمله فرماندهان ارشد پیشین ارتش، نیروی هوایی، موساد و سرویس مخفی، هم‌راستاست که در ماه مارس گذشته با امضای طوماری خواستار پایان جنگ و بازگرداندن گروگان‌ها شدند. او واکنش دولت اسرائیل مبنی بر متهم‌کردن این کشورها به یهودستیزی را غیرمنطقی و خودکار خواند. اولمرت نسبت به امکان دستیابی به توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها ابراز تردید کرد، زیرا معتقد است دولت اسرائیل خواستار بازگشت گروگان‌ها و همزمان تداوم عملیات نظامی علیه حماس است، در حالی که حماس، به عنوان یک سازمان شبه‌نظامی اما هوشمند، گروگان‌ها را تنها اهرم خود می‌داند و بدون تعهد اسرائیل به توقف جنگ و خروج از غزه، آن‌ها را آزاد نخواهد کرد. او تاکید کرد که چنین توافقی باید با ضمانت آمریکا همراه باشد، اما دولت نتانیاهو به دلایل سیاسی، از جمله نفوذ وزرای تندرو مانند ایتامار بن‌گویر و بتسالل اسموتریچ، تمایلی به پذیرش آن ندارد. این وزرا از ایده پاک‌سازی غزه و انتقال فلسطینی‌ها به اردوگاه‌های انسان‌دوستانه و سپس اخراج آن‌ها به کشورهایی مانند اندونزی یا اتیوپی حمایت می‌کنند، طرحی که اولمرت آن را خطرناک می‌داند.

درباره موانع توافق آتش‌بس، اولمرت گفت که اگر اولویت اسرائیل بازگرداندن گروگان‌ها باشد، سیاست‌های کنونی با این هدف سازگار نیست. او به کشتار فلسطینی‌هایی که در ماه‌های اخیر در جست‌وجوی غذا هدف تیراندازی نیروهای اسرائیلی قرار گرفته‌اند، اشاره کرد و مسئولیت این حوادث را متوجه اسرائیل دانست، زیرا این کشور کنترل غزه را در دست دارد و باید راه‌های مناسب و ایمن برای تأمین نیازهای انسانی فراهم کند. او تاکید کرد که چنین حوادثی، صرف‌نظر از عوامل خاص، نتیجه ناکامی اسرائیل در مدیریت مسئولانه است.

اولمرت در مورد اتهامات جنایت جنگی توضیح داد که تعداد بالای قربانیان فلسطینی (حدود ۶۰ هزار نفر) غیرقابل‌تحمل است، اما به دلیل نبود قصد اثبات‌شده برای نابودی کامل جمعیت، نمی‌توان اقدامات اسرائیل را نسل‌کشی نامید. با این حال، او ادامه جنگ بدون هدف مشخص را که به کشته شدن سربازان اسرائیلی، گروگان‌ها و غیرنظامیان فلسطینی منجر می‌شود، جنایتی غیرقابل‌قبول دانست که مسئولیت آن بر عهده دولت اسرائیل است. او همچنین از اظهارات بن‌گویر و اسموتریچ که به گفته برخی کشورها «نسل‌کشانه» تلقی شده، انتقاد کرد، اما گفت تا زمانی که این اظهارات به عمل تبدیل نشود، نمی‌توان آن را نسل‌کشی نامید. او طرح اردوگاه انسان‌دوستانه را به دلیل شباهت به پاک‌سازی قومی و اردوگاه کار اجباری محکوم کرد و هشدار داد که اجرای آن می‌تواند اسرائیل را در معرض اتهامات بین‌المللی قرار دهد.

درباره روابط نتانیاهو با ترامپ، اولمرت هشدار داد که نتانیاهو باید مراقب باشد، زیرا ترامپ در صورت نادیده گرفته شدن انتظاراتش ممکن است واکنش تندی نشان دهد. او به حمایت‌های اخیر ترامپ از نتانیاهو، مانند حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران و انتقاد از پرونده قضایی نتانیاهو، اشاره کرد، اما گفت اگر نتانیاهو اعتماد ترامپ را از دست بدهد، هیچ رهبر بین‌المللی دیگری از او حمایت نخواهد کرد، مگر احتمالا ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان. در مورد مذاکرات هسته‌ای ایران با اروپا، اولمرت گفت توافقی که غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و نظارت قوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تضمین کند، می‌تواند حملات بیش‌تر اسرائیل به ایران را منتفی کند.

اولمرت اسرائیل را قدرت نظامی برتر منطقه دانست، اما گفت نتانیاهو این برتری را به دلایل سیاسی پنهان می‌کند تا ادامه جنگ را توجیه کند. او با اشاره به نظرسنجی که نشان می‌دهد تنها ۲۱ درصد اسرائیلی‌ها به هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با فلسطینی‌ها باور دارند، گفت که خشم و حس انتقام‌جویی پس از ۷ اکتبر، مذاکرات برای راه‌حل دو کشوری را دشوار کرده است. با این حال، او تاکید کرد که تنها راه‌حل پایدار، تشکیل دو کشور است و اسرائیلی‌ها دیر یا زود به این نتیجه خواهند رسید. او از سخنان جو بایدن در اکتبر ۲۰۲۳ نقل کرد که به اسرائیل هشدار داد تحت تاثیر خشم قرار نگیرد.

اولمرت از آسیب‌های کنونی جنگ غزه به جایگاه بین‌المللی اسرائیل ابراز نگرانی عمیق کرد و گفت تصاویر کشتار غیرنظامیان و کودکان، واکنش‌های جهانی را برانگیخته و اسرائیل را منزوی کرده است. او همچنین از دوقطبی‌سازی داخلی ناشی از سیاست‌های نتانیاهو و حامیان تندروی او نگران است و به نقل از آهارون باراک، رئیس پیشین دیوان عالی اسرائیل، هشدار داد که این وضعیت می‌تواند به جنگ داخلی منجر شود. او این دوقطبی‌سازی را تهدیدی برای همبستگی ملی اسرائیل دانست که منبع اصلی قدرت این کشور در تاریخ بوده است./ منبع