جنگ اسرائیل در غزه به نقطه‌ عطف رسیده است

جنگ ۲۱ماهه اسرائیل علیه حماس در غزه که طولانی‌ترین جنگ اسرائیل است، به نقطه عطف خود رسیده است. این جنگ پس از حمله حماس در اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد که بیش از ۱۲۰۰ نفر کشته و ۲۵۱ نفر گروگان گرفته شدند. اکنون پنجاه گروگان در غزه باقی مانده‌اند و هدف رسمی ارتش اسرائیل بازگرداندن آن‌هاست، اما راه‌حل مشخصی وجود ندارد. تنها تعداد کمی از گروگان‌ها از طریق عملیات نیروهای ویژه آزاد شده‌اند و اغلب آن‌ها در توافق‌های نوامبر ۲۰۲۳ و ژانویه ۲۰۲۵ آزاد شدند. آمریکا، قطر و مصر برای میانجی‌گری تلاش کرده‌اند، اما مذاکرات جولای ۲۰۲۵ برای آتش‌بس بی‌نتیجه مانده است.

ارتش اسرائیل، عملیات خود را گسترش داده و در ۲۰ جولای ۲۰۲۵ به ساکنان دیرالبلاح، شهری تحت کنترل حماس، دستور تخلیه داد. حماس با وجود عملیات ارتش اسرائیل در هفتاد درصد غزه، همچنان در مناطق محدودی مانند دیرالبلاح حاکمیت دارد. فقدان راهبرد سیاسی روشن از سوی دولت اسرائیل، که مخالف حاکمیت تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه است، احتمال خلأ قدرت را افزایش داده است. ارتش اسرائیل غیرنظامیان را به مناطق تحت کنترل حماس منتقل کرده، که به حماس امکان می‌دهد از جمعیت جوان غزه (نیمی زیر هجده سال) برای جذب نیرو استفاده کند. حماس با وجود خسارات، با پنهان شدن در تونل‌ها و بازگشت به مناطقی مانند بیت حانون و جبلیه، مقاومت کرده و حتی فرماندهانی را که ارتش اسرائیل در سال ۲۰۲۳ شکست‌خورده تلقی کرده بود، بازسازی کرده است.

ارتش اسرائیل با چالش‌های داخلی مواجه است. خستگی نیروهای ذخیره، که برخی در سال ۲۰۲۴ ماه‌ها خدمت کرده و در بهار ۲۰۲۵ دوباره فراخوانده شدند، تشدید شده است. معافیت هشتاد هزار مرد یهودی ارتدوکس از خدمت سربازی، معادل چندین لشکر، کمبود نیرو را بدتر کرده است. رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که فرماندهان ارتش اسرائیل در جولای و آگوست ۲۰۲۵ عملیات را گسترش داده و سپس قصد کاهش نیروها را دارند، که می‌تواند فرصتی برای پایان جنگ باشد. حماس که تسلیم نشده و هیچ گروهی در غزه با آن رقابت نمی‌کند، احتمالا در قدرت باقی خواهد ماند. اسرائیل از آوریل ۲۰۲۵ از شبه‌نظامیان کوچکی در رفح حمایت کرده، اما کنترل آن‌ها محدود است.

بنیاد بشردوستانه غزه که مورد حمایت آمریکا است، روزانه حدود دو میلیون وعده غذایی توزیع می‌کند، اما جامعه بین‌المللی با آن همکاری نکرده و گزارش‌ها از کشته‌شدن غیرنظامیان در اطراف مکان‌های توزیع، از جمله بیست نفر در ازدحام جمعیت روز ۱۵ جولای، حکایت دارد. ارتش اسرائیل و بنیاد بشردوستانه غزه این ادعاها را رد می‌کنند. فشارهای بین‌المللی برای آتش‌بس افزایش یافته است؛ انگلیس و ۲۷ کشور دیگر خواستار پایان جنگ شده‌اند، عربستان از آتش‌بس حمایت می‌کند و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد ۷۴ درصد اسرائیلی‌ها خواستار توقف درگیری هستند. با توجه به خستگی ارتش اسرائیل و سرسختی حماس، می‌توان پیش‌بینی کرد که جولای و آگوست ۲۰۲۵ فرصتی برای آتش‌بس است، اما بدون پیشرفت در مذاکرات یا تغییر در حاکمیت حماس، نتیجه نامشخص است./ منبع